Podstawę oceny stanowi ewaluacja efektywności pracownika, którą podejmuje się właściwie podczas każdego typu oceny, jak choćby 180 lub 360 stopni. Do kryteriów efektywności pracownika zalicza się ilość pracy, jej jakość, wydajność (rozpatrzone sprawy, reklamacje itp.), koszt pracy czy chociażby zyski osiągnięte ze sprzedaży. Stosowanie ocen daje pracownikowi do zrozumienia, jakie jego obowiązki są kluczowe na stanowisku, a także czego się od niego wymaga. Poprzez zastosowanie odpowiednich narzędzi nie musi być to proces stresujący, pod warunkiem, że narzędzia te będą rzetelnie przygotowane (np. opracowane wcześniej i sprawdzone formularze), a osoba ich używająca będzie odpowiednio wykształcona w stosowaniu ewaluacji (co wiąże się z odpowiednim przeszkoleniem). Oceny mogą być wystawiane w formie opisowej, przedstawiane za pomocą skal liczbowych, mogą być przeprowadzane przez przełożonego, a w wypadku ocen typu 360 stopni w procesie uczestniczą też inne strony – współpracownicy, podwładni, klienci, inne działy itp. Ocena efektywności samej firmy może wskazać na niedociągnięcia w postępowaniu większych części organizacji, na przykład niektórych działów. Wczesne wykrycie nieprawidłowości na tym poziomie może zapobiec większym konsekwencjom w przyszłości.