Jak napisać dobry biznes plan?

Jak napisać dobry biznes plan?

Każdy młody przedsiębiorca rozpoczynający swoją karierę na ścieżce biznesu ma przed sobą niełatwe zadanie. Jak rozkręcić interes? Jakie mogą pojawić się przeszkody? Jak zaplanować budżet na wiele miesięcy wprzód i przewidzieć wydatki? Jak napisać biznesplan? Te oraz wiele innych pytań z pewnością pojawiają się w głowie każdego, kto rozpoczyna działalność gospodarczą. Kluczem powodzenia jest odpowiednie zaplanowanie działań oraz finansów, a także możliwe przewidzenie jak największej liczby przeszkód i zagrożeń.

Ta „przerażająca” perspektywa nie musi spędzać nam snu z powiek – każda działalność ma swoje mocne strony, które przemawiają na naszą korzyść. W końcu to one przeważyły szalę i sprawiły, że podjęliśmy decyzję o założeniu własnej firmy. Warto je wykorzystać, aby stały się kartą przetargową w drodze do sukcesu. (//osiągnięć, /powodzenia/ ) W tym tekście omówimy elementy dobrego biznesplanu, który stanowi podstawę dla prosperującej firmy.

Biznesplan jako narzędzie zarządzania przedsiębiorstwem

Dane pokazują, że jedynie 20% firm ma szansę przetrwać kilka lat, reszta upada z różnych powodów, mogą to być: błędna ocena własnych możliwości, brak pomysłu na biznes, błędna ocena sytuacji rynkowej, niedoszacowanie nakładów inwestycyjnych lub kosztów działalności, brak wystarczającego kapitału, zły wybór partnerów biznesowych. Powodów nie sposób zliczyć, na ogół także nakładają się na siebie, co uniemożliwia identyfikację źródła upadku. Biznesplan pozwala przewidzieć takie okoliczności oraz zaplanować strategię walki z problemami. Dzięki analizie, jakiej możemy za jego pomocą dokonać, jesteśmy w stanie zorientować się wśród najbardziej prawdopodobnych przeszkód, a znajomość przed ich wystąpieniem to już połowa sukcesu.

Na początek przyjrzyjmy się definicji biznesplanu, aby mieć pojęcie o jego teoretycznej podstawie:

Miejsce biznesplanu w etapach otwierania działalności gospodarczej – Dlaczego piszemy biznesplan?

Etapy rozpoczynania działalności możemy sobie wyobrazić jako piramidę, na szczycie której mieści się cel: utworzenie firmy. Musimy jednak podjąć szereg działań, aby tę firmę uruchomić. Na podstawę piramidy składają się elementy takie jak czynniki środowiskowe, motywacja oraz potencjał biznesowy. Oczywiście najlepiej będzie, jeśli każdy z nich nam sprzyja – przeszkody na tym etapie mogą wróżyć poważne problemy na etapach dalszych i uniemożliwić postępy w rozwoju firmy. W tym właśnie miejscu kształtuje się postanowienie czy w ogóle jest sens zakładać działalność. Kolejna część to pomysł na biznes. To etap klarowania się bardzo ważnych decyzji, które obejmują przedmiot działalności, rynek docelowy, formę własności i formę organizacyjno-prawną, a więc podstawy działania przedsiębiorstwa.

Następny jest biznesplan, który stanowi zebranie pomysłów z poprzedniego etapu oraz uporządkowanie ich. Zatem postanowiliśmy utworzyć przedsiębiorstwo. Jeszcze nie wiemy, czy warunki są sprzyjające, czy mamy wystarczające środki, czy prawidłowo znaleźliśmy niszę rynkową. Biznesplan powinien służyć w taki sposób, abyśmy za jego pomocą ostatecznie określili, czy zainwestujemy swój czas i pieniądze w działalność gospodarczą. Im bliżej szczytu piramidy, tym mniej kroków do upragnionego celu. Następnym i przedostatnim etapem, tuż przed utworzeniem firmy, jest decyzja o uruchomieniu biznesu, do której drogę toruje nam właśnie biznesplan.

Jak napisać biznesplan – cechy i zasady sporządzania dobrego biznesplanu.

Skoro wiemy już do czego służy biznesplan pora przyjrzeć się jego strukturze. Zakres czasowy, jaki obejmuje biznesplan, może być krótkoterminowy (do roku), średnioterminowy (1-5 lat) oraz długoterminowy (powyżej 5 lat). Biznesplan opracowujemy na piśmie. Na jego poprawne sporządzenie składa się kilkanaście cech, których powinniśmy przestrzegać podczas jego przygotowywania:

Długofalowość

Długofalowość – najczęściej biznesplan obejmuje co najmniej kilka lat, aż do zwrócenia kosztów nakładu.

Kompleksowość

Kompleksowość – ukazanie przyszłości przedsiębiorstwa przy jednoczesnej zwięzłości. Nie należy mylić biznesplanu z planem marketingowym czy produkcyjnym. Biznesplan to całokształt przyszłej działalności przedsiębiorstwa.

Adekwatność

Adekwatność – dostosowanie formy i treści do celu, np. plan dotyczący fuzji z inną firmą będzie się różnił od planu założenia działalności cateringowej.

Operacyjność

Operacyjność – przełożenie treści na odpowiednie działania i decyzje. Dobrym pomysłem będzie załącznik z terminami realizacji zadań oraz osób za nie odpowiedzialnych.

Uczestnictwo kadry kierowniczej

Uczestnictwo kadry kierowniczej – tworzy ona główne założenia, w obliczeniach pomagają konsultanci, którzy zajmują się także uszczegółowieniem. Często do tego procesu zatrudniane są firmy zewnętrzne, które zajmą się liczbami w biznesplanie, jednak dopiero zarząd/właściciel/kierownictwo „tchnie” życie w firmę.

Problem „punktu wyjścia”

Problem „punktu wyjścia” – częstym błędem jest rozpoczynanie biznesplanu od niezakończonego roku bieżącego lub roku kolejnego. Punktem startu powinien być ostatni zamknięty rok sprawozdawczy, a więc kiedy jest lipiec 2018, punktem wyjścia biznesplanu powinien być rok 2017.

Czytelność

Czytelność – jej wskaźnikami będą przejrzysta treść, jasna prezentacja informacji i wniosków, używanie tabel i grafik, przedstawienie założeń przed obliczeniami. Czytelność może mieć znaczny wpływ na decyzje podejmowane na podstawie biznesplanu przez zarządy czy kierownictwo.

Optymalna objętość

Optymalna objętość – biznesplan małego przedsiębiorstwa np. zakładu kosmetycznego będzie krótszy niż dużej firmy (tego typu plany mają nawet 100 stron, lecz zaleca się nie przekraczać tej liczby). Jednocześnie trzeba pamiętać, że biznesplan ma zastosowanie praktyczne, więc tworzenie go na kilkaset stron mija się z celem.

Sposób liczenia

Sposób liczenia – należy ujednolicić liczenie przychodów, kosztów i wyniku finansowego. Robimy to na dwa sposoby: albo w cenach stałych (bez uwzględnienia inflacji), albo bieżących (z uwzględnieniem inflacji). Zaleca się robić obliczenia cen bieżących, natomiast jeśli inflacja wynosi 1-2% – można liczyć w cenach stałych.

Rezerwa na nakłady i koszty

Rezerwa na nakłady i koszty – zawieranie jej w biznesplanie zniekształca część finansową, dlatego nie umieszczamy jej, jeśli robimy jeden wariant biznesplanu. Jest to dopuszczalne jedynie, gdy tworzymy kilka wersji.

Wariantowość

Wariantowość – obliczenia przeprowadza się w trzech wariantach: gdy sytuacja rzeczywista jest korzystniejsza niż przewidywana, gdy sytuacja rzeczywista jest mniej korzystna niż przewidywana oraz gdy sytuacja rzeczywista jest zgodna z przewidywaniami.

Elastyczność

Elastyczność – elastycznością powinien wykazywać się biznesplan oraz osoby realizujące go.

Rzetelność danych i wiarygodność założeń

Rzetelność danych i wiarygodność założeń – biznesplan powinien być zaopiniowany przez co najmniej jednego niezależnego eksperta. Pomoże to wykryć nierealne założenia czy błędne decyzje.

Wysoka jakość

Wysoka jakość – taka cecha biznesplanu świadczy także o wysokiej jakości przedsiębiorstwa. Potraktujmy go jako wizytówkę firmy.

Poufność

Poufność– za taki dokument należy uważać każdy biznesplan. Dlatego też wgląd do niego mają zazwyczaj osoby z najwyższych stanowisk kierowniczych ze względu na zawarte wewnątrz strategie działania, politykę wobec konkurencji itd.

Ze względu na obszerność tematyki poszczególnych punktów, w celu wykonania biznesplanu zachęcamy do sięgnięcia po profesjonalną wiedzę, którą możemy zaczerpnąć z książek dostępnych na rynku, w bibliotekach, a także w Internecie.

Podstawa każdego biznesplanu – Analiza SWOT

 

 

Mocne oraz słabe strony , w najpopularniejszym rozumieniu, odnoszą się do wnętrza organizacji, wynikają najczęściej ze znajomości przedmiotu analizy, a więc przedsiębiorstwa/projektu/działu firmy itp. Stanowią wynik zasobów i różnego rodzaju kwalifikacji przedmiotu analizy. Szanse oraz zagrożenia dotyczą otoczenia organizacji. Ich znajomość to podstawa strategii działania, która wpływa na pozycję na rynku oraz perspektywy rozwoju firmy. Można wyróżnić trzy podejścia w rozumieniu analizy SWOT. Każde z nich jest prawidłowe, natomiast – co jest najczęstszym błędem – nie należy ich mieszać podczas wykonywania analizy:

• 1. Mocne i słabe strony – czynniki wewnętrzne; szanse i zagrożenia – czynniki zewnętrzne
• 2. Mocne i słabe strony – stan obecny, szanse i zagrożenia – stan przyszły
• 3. Mocne i słabe strony – czynniki od nas zależne; szanse i zagrożenia – czynniki niezależne.

W przypadku analizy SWOT kluczowe jest zadawanie pytania „dlaczego?” (oraz szukanie odpowiedzi) – to ono pozwoli nam najszybciej zidentyfikować problem, np. Dlaczego produkt się nie sprzedaje? (ponieważ dystrybucja obejmuje zbyt mały obszar) Dlaczego klienci reklamują produkt i jaka jest najczęstsza przyczyna? (ponieważ jest wykonany ze zbyt niskiej jakości materiałów) Dlaczego konkurencja ma wyższą sprzedaż? (ponieważ zainwestowała w kampanię reklamową, która trafiła do pożądanej grupy odbiorców). Nie pomijajmy pytań także przy mocnych stronach oraz szansach dla przedsiębiorstwa, gdyż znajomość konkretnych przyczyn tych czynników to również wartościowa wiedza dla samoświadomości oraz wzrostu firmy.

Pułapki młodego przedsiębiorcy

Garrett Sutton omówił najczęstsze pułapki, które mogą czyhać na młodych przedsiębiorców, a przed którymi ochroni nas przemyślany biznesplan:

• Brak planu to planowanie poniesienia porażki – Bardzo ważne jest odpowiednie przygotowanie do założenia firmy oraz wiedza, jak taką organizację prowadzić. Jest to ogromna odpowiedzialność nie tylko za siebie, ale też za ludzi, których zatrudnimy, a także za funkcjonującą ,,maszynę”, jaką jest firma. Najgorszym planem jest brak planu.
• Zaplanuj swoją strategię wyjścia: czy chcesz mieć biznes, czy stanowisko pracy? – Mnóstwo młodych przedsiębiorców nieświadomie tworzy sobie wymagające stanowisko pracy, wchodząc w rolę pracownika, zamiast zarządzać firmą i jej pracownikami. Czyż nie było naszym celem, aby biznes przynosił dochód pasywny oraz byśmy zyskali niezależność?
• Nowicjusze chcą robić wszystko ,,po swojemu” – Nowi przedsiębiorcy nie doceniają wagi profesjonalnego zespołu doradców i ekspertów i często, by przyciąć koszty, ograniczają zatrudnienie takich osób. To błąd, ponieważ wykształceni i doświadczeni pracownicy, to nasza inwestycja w przyszłość firmy i nasz rozwój.
• Jak napisać biznes plan? Pamiętajmy, że biznesplan nie ma mieć charakteru akademickiego – oczywiście, istotne jest, by biznes plan napisać profesjonalnie, bez błędów ortograficznych czy gramatycznych, ale pamiętajmy, że nie w tym tkwi jego istota. Najważniejsze, aby przekazywał on w sposób jasny ideę firmy oraz strategię jej wzrostu i zarabiania pieniędzy.
• Produkt to nie wszystko – Źródłem sukcesu działalności są nie tylko nasze usługi, ale my sami. Wiele firm zyskało uznanie na rynku nie dzięki swoim produktom, ale ludziom, którzy tymi firmami zarządzali oraz wypracowanym przez nich modelom biznesowym. Ich skuteczne zastosowanie pchnęło firmę na wyższy poziom.

Bibliografia:

• Johnson, R., Doskonały biznesplan, Poznań 2001.
• Smith, S., Techniki pokonywania problemów, Gliwice 2004.
• Sutton, G., Jak napisać biznesplan gwarantujący sukces, Osielsko 2014.
• Szałata, Ł., Zwoździak, J., Analiza SWOT jako podstawowe narzędzie w zarządzaniu środowiskiem [w:] Rocznik Ochrona Środowiska, T. 13, 2011.

---

Witalni.pl – artykuł chroniony prawem autorskim © wszelkie prawa zastrzeżone.