Role w zespole wg Belbin’a

Jak stworzyć doskonały zespół? Dlaczego niektóre z nich są skuteczniejsze od innych?

Żeby to właściwie odpowiedzieć na te pytania, trzeba zrozumieć istotę roli w zespole. Aby zrozumieć, dlaczego pewne zespoły zawsze będą lepiej działać od innych, musimy zwrócić uwagę na różnicę między rolą funkcjonalną pracownika, a jego rolą w zespole.

Rola funkcjonalna

To inna nazwa pracy, którą pracownik ma do wykonania. Do tej roli został wybrany (lub awansował) ze względu na swoje zdolności, doświadczenie i kompetencje. Ze względu na posiadane uzdolnienia może pracować w produkcji, rachunkowości, sprzedaży czy innych działach przedsiębiorstwa.

Rola w zespole

Pracownik pełni też inną rolę, która uaktywnia się, gdy staje się częścią zespołu, np. zespołu projektowego. Rola w zespole to jego sposób zachowania i współdziałania z innymi członkami zespołu. Jest ona kształtowana raczej przez osobowość i wyuczone zachowanie, niż uzdolnienia techniczne i wiedzę.

Jakich ludzi powinieneś mieć w zespole? Jakie powinni pełnić role w zespole?

Meredith Belbin (brytyjski teoretyk zarządzania) wyodrębnił dziewięć ról, które mogą pełnić pracownicy – członkowie zespołu. Każdy z poniżej wymienionych typów zachowania stanowi ważny element we współdziałaniu całego zespołu. Zespół, w którym funkcjonują reprezentanci wszystkich ról, ma wyraźną tendencję do osiągania sukcesów w pracy zawodowej.

Nie musisz mieć wielu osób w zespole, ale każda z ról powinna być realizowana – każdy członek może odgrywać więcej niż jedną rolę i realizować więcej niż jedno zadanie. Budowanie zespołu według proponowanych zasad pozwoli m.in. zmniejszenie liczby konfliktów między osobami walczącymi o tę samą rolę a także zwiększy zaangażowanie każdego członka w pracę zespołu.

Role w zespole wg. Belbin’a

Rola 1 z 9: Praktyczny organizator

Zwykle charakteryzuje się dużą pewnością siebie, zachęca innych do działania, trafnie przydziela zadania, określa cele, jest ekstrawertyczny. W zespole może być postrzegany jako ktoś manipulujący innymi lub ktoś kto wyręcza się w pracy innymi osobami.

Jego rola w zespole to kierowanie pracą i procesami w zespole, ustalanie celów i priorytetów, angażowanie członków zespołu w dyskusje.

Jego przydatne umiejętności to min. koncentrowanie pracy zespołu na zadaniu; łagodzenie bieżących trudności, podsumowywanie dyskusji i oczyszczanie pola do dalszej dyskusji, utrzymywanie zespołu w ruchu.

Obszary, które może rozwijać to ogólny styl kierowania, mniejsza chęć rywalizacji z innymi członkami zespołu, większy szacunek wobec pracy innych członków zespołu.

Rola 2 z 9: Koordynator – naturalny lider

Zwykle charakteryzuje się tym, że jest osobą aktywną, energiczną, potrafi być czasami niecierpliwy lub impulsywny. W pracy stara się logicznie i jasno myśleć, stawia przed zespołem wyzwania i wspiera swoich kolegów z zespołu. Jest odważny i zdeterminowany w pokonywaniu przeszkód.

Jego rola w zespole to często określenie samej metody działania, potrafi połączyć kilka pomysłów, przejmuje inicjatywę

Jego przydatne umiejętności to stałe prowadzenie zespołu do celu, dostarczanie energii i motywacji w trudnych chwilach, interweniowanie gdy najważniejsze zadania nie są realizowane, zapewnienie ogólnego kształtu pracy zespołu.

Obszary, które może rozwijać to zbyt duża chęć dominacji, rywalizacja z innymi członkami zespołu. Bywa zbyt apodyktyczny i przypisuje sobie nadmierne uprawnienia.

Rola 3 z 9: Innowator – Kreator

Zwykle charakteryzuje się tym, że jest osobą introwertyczną. Koncentruje się na najważniejszych kwestiach poruszanych w pracy zespołu, zwykle jest ufny, twórczy, z wyobraźnią. Często wychodzi poza schematy, kreuje pomysły, rozwiązuje problemy. Zdarza się, że pomoże mieć tendencje do ignorowania szczegółów, jest zbyt zajęty aby efektywnie komunikować się z innymi. Może być krytyczny w stosunku do pomysłów innych członków zespołu.

Jego rola w zespole to formułowanie niebanalnych i pomysłów, nietuzinkowych rozwiązań, wychodzenie poza schematy i „ratowanie” zespołu z opresji.

Jego przydatne umiejętności to formułowanie nowych pomysłów lub szukanie nowych koncepcji. Koncentruje się na najważniejszych zagadnieniach i określa podstawową strategię działania, wybiera właściwy czas na zaproponowanie nowych pomysłów.

Obszary, które może rozwijać to komunikacja z innymi, ponieważ współpraca z nim może nie być łatwa. Wydaje się być ekspertem w zbyt wielu dziedzinach, przez co może być odbierany jako zarozumiały. Poddaje się, gdy jego propozycje są odrzucane, wstrzymuje się ze swoimi pomysłami, gdy znajdzie się w zespole ekstrawertyków.

Rola 4 z 9: Analityk – Sędzia

Zwykle charakteryzuje się tym,że jest zrównoważonym introwertykiem, bywa bardzo krytyczny. Jest osobą o wysokiej inteligencji, stonowany w zachowaniach, rzeczowy i wnikliwy. Potrafi logicznie i trafnie potrafi wskazać silne i słabe strony różnych pomysłów, niekiedy ostudzając w ten sposób optymizm zespołu. Ma talent strategiczny i jest zdolny do obiektywnej oceny. Raczej będzie osobą mało energiczną i nie będzie inspirować innych.

Jego rola w zespole to stała analiza pracy w zespole, interpretacja otaczających go informacji, ocena i dawanie konstruktywnego feed-backu.

Jego przydatne umiejętności to konstruktywne wykorzystanie umiejętności krytycznego myślenia, dbanie o to aby zespół nie podejmował ryzykownych i nieodpowiedzialnych decyzji, wysoki stopień ogólnej uważności.

Obszary, które może rozwijać to większa pewność siebie w kontekście przedstawiania swojego punktu widzenia, zbyt pochopna ocena pomysłów. Często jest za bardzo krytyczny przez co może być postrzegany jako niechętny nowym pomysłom.

Rola 5 z 9: Poszukiwacz źródeł – człowiek od kontaktów.

Zwykle charakteryzuje się tym, że jest osobą ekstrawertyczną o wysokich umiejętnościach interpersonalnych, która bardzo szybko nawiązuje relacje z innymi i na ogół jest lubiana. Zwykle jest zrelaksowany, towarzyski a inne osoby odczuwają od niego „pozytywną energię”. Jest entuzjastyczny, nawiązuje kontakty.

Jego rola w zespole to komunikacja z otoczeniem zewnętrznym, pozyskiwanie kontaktów i zbieranie informacji. Chętnie reprezentuje zespół w spotkaniach, potrafi improwizować.

Jego przydatne umiejętności to to wysoki poziom umiejętności interpersonalnych, łatwe nawiązywanie kontaktów i relacji z innymi ludźmi, badanie dodatkowych możliwości. Potrafi wykorzystać swoje zdolności interpersonalne do zmniejszania napięć w zespole.

Obszary, które może rozwijać to lepsza komunikacja wewnątrz zespołu, większa powaga w niektórych sytuacjach i zbyt pochopne wartościowanie jego dobrych relacji z innymi ponad realizację zadań zespołu.

Rola 6 z 9: Perfekcjonista – skrupulatny wykonawca.

Zwykle charakteryzuje siętym, że jest osobą nastawioną na konkretny cel – na wykonanie zadania w jak najwyższej jakości i standardzie. Zdarza się że zbyt mocno skupia się na szczegółach zadania, które nie są najistotniejsze. Martwi się problemami, które mogą się pojawić się w przyszłości, niechętnie deleguje zadania, ale jest sumienny i pracowity.

Jego rola w zespole to kontrola nad postępem swoich prac i prac pozostałych członków zespołu, wprowadza ogólny ład i porządek w organizację pracy zespołu. Sam stara się dotrzymywać terminów, realizuje plan działania, zwraca uwagę na szczegóły każdego pomysłu.

Jego przydatne umiejętności toprzywiązywanie wagi do szczegółów, co w efekcie przyczynia się do podniesienia jakości, kontrola nad postępem prac zespołu.

Obszary, które może rozwijać to to zbyt wysoki krytycyzm, czasem zbyt przesadnie przywiązuje uwagę do szczegółów, martwi się na zapas. Może nie doceniać możliwości tkwiących w zespole i nie być w stanie efektywnie delegować zadań.

Rola 7 z 9: Człowiek grupy – dusza zespołu – gracz grupowy.

Zwykle charakteryzuje siętym, że aktywnie słucha innych, przy czym umiejętnie zachęca rozmówców do wyrażania opinii. Jest człowiekiem, który nie dąży do dominacji, zwykle jest spokojny, pozbawiony agresji, nie rywalizuje z innymi. Dba o dobrą współpracę w grupie. Jest lojalny wobec zespołu, empatyczny, charakteryzuje się wysoką inteligencją emocjonalną. Może czasami być niezdecydowany i stronniczy.

Jego rola w zespole to integrowanie zespołu od wewnątrz, podtrzymywanie wszystkich na duchu, angażowanie innych, dba o morale zespołu.

Jego przydatne umiejętności to popoprawianie komunikacji pomiędzy członkami zespołu, rozładowywanie napięć, rozwijanie sugestii i pomysłów innych osób.

Obszary, które może rozwijać to jego nieświadoma stronniczość w stosunku do jednej ze stron, może dać się wciągnąć w rywalizację o pozycję w zespole.

Rola 8 z 9: Realizator – implementer

Zwykle charakteryzuje się tym, że jest osobą czynu i działania. Zamienia koncepcje i plany na praktyczne działanie, jest systematyczny, efektywny. Myśli logicznie i zdroworozsądkowo, wzbudza zaufanie w innych członkach zespołu, jest bardzo pracowity. Charakteryzuje się zrównoważeniem i opanowaniem, preferuje stabilne sytuacje, bywa konserwatywny i mało elastyczny.

Jego rola w zespole to działanie i angażowanie innych do działania. Potrafi określać zadania i role, wskazuje logiczny sposób realizacji poszczególnych zadań, organizuje pracę.

Jego przydatne umiejętności to upór w dążeniu do osiągnięcia celu, sprawna realizacja zadań i wdrożenie pomysłów w życie, wprowadzanie w zespół transparentności i przejrzystości działań.

Obszary, które może rozwijać to rywalizacja o pozycję w zespole, elastyczność w podejściu do zadań i pracy.

Rola 9 z 9: Specjalista

Zwykle charakteryzuje się tym, że doskonale zna się na swojej pracy, posiada wysokie umiejętności i kompetencje w swojej dziedzinie. Potrafi się samodzielnie motywować do pracy, może wydawać się dla innych arogancki, zbyt krytycznie patrzeć na niektóre pomysły. Jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania zespołu.

Jego rola w zespole to dostarczanie unikalnej wiedzy, kompetencji i umiejętności niezbędnych do realizacji projektu i celów zespołu.

Jego przydatne umiejętności to chłodna ocena pomysłów innych członków zespołu, analityczność, refleksyjność, rozwaga.

Obszary, które może rozwijać to ogólna wyobraźnia i otwartość na innych, umiejętności interpersonalne, zbyt pochopna krytyczność.

Mamy nadzieję, że znając powyższe 9 ról jakie przyjmują członkowie zespołu, będzie Ci łatwiej tak dobierać ludzi, aby zbudować maksymalnie efektywny zespół.

Zainteresował Cię nasz artykuł na temat ról w zespole?
Poznaj praktyczne, 2-dniowe szkolenie z umiejętności kierowania zespołem
Więcej o szkoleniu dowiesz się pod tym linkiem.

Witalni.pl – artykuł chroniony prawem autorskim © wszelkie prawa zastrzeżone.
[kkstarratings]