Koło emocji

Koło emocji – teoria emocji opracowana przez Roberta Plutchika w drugiej połowie XX wieku. Jej główne założenie mówi, że na szerokie spektrum ludzkich emocji składa się osiem emocji podstawowych (pierwotnych), które tworzą przeciwstawne pary: radość – smutek, gniew – strach, wstręt – zaufanie, zaskoczenie – oczekiwanie. Pozostałe złożone emocje stanowią mieszankę, wariację podstawowych emocji, które mogą ewoluować w bardziej zaawansowane stany.

Czym są emocję, które tworzą koło emocji?

Osiem podstawowych emocji tworzących koło jest według Plutchika wrodzone i pierwotne, rozwinięte dzięki procesowi ewolucji. Niegdyś miały one umożliwiać adaptację do niebezpiecznego otoczenia, zaś emocje bardziej złożone pojawiły się wraz z rozwojem cywilizacji. Występowanie emocji pierwotnych ma za zadanie pobudzić organizm do skutecznych reakcji i zachowań, aby dać upust napięciu wywołanym powstaniem emocji.

Jakie są założenia koła emocji?

Wśród postulatów Plutchika dotyczących emocji znajdują się założenia, że:

• dotyczą one również zwierząt,
• podłoże emocji jest ewolucyjne i u poszczególnych gatunków rozwinęła się różna ich ekspresja,
• dana emocja może występować w różnym nasileniu,
• emocje pierwotne stanowią pary przeciwieństw, lecz dwie przeciwne emocje nie mogą występować jednocześnie, gdyż wykluczają się

Plutchik, tworząc diagram, nie bez powodu zastosował barwy, które mają być analogią emocji oraz pokazywać ich przenikanie się. Zwizualizowanie koła emocji także za pomocą stożka ukazuje, że u jego wierzchołka, kiedy emocje są bardzo słabe, stają się praktycznie nierozróżnialne. Taki przestrzenny diagram pozwala zrozumieć dynamikę ludzkiego życia emocjonalnego. Jednak w przypadku pozostawania pod wpływem silnych emocji, np. strachu, bodźce wywołujące inne emocje, np. zaskoczenie, mogą wzmagać strach, aż do uzyskania przerażenia.