Metoda 4 kroków

Metoda 4 kroków – metoda stosowana w asertywnym komunikowaniu się z innymi osobami. Obejmuje cztery etapy: sprecyzowanie i objaśnienie problemu -> wyrażenie emocji, które się z tym wiążą -> przedstawienie konsekwencji, które wynikają z zaistnienia problemu lub wynikną, jeśli nie zostanie on rozwiązany -> opisanie swoich potrzeb i wysunięcie propozycji w celu poradzenia sobie z sytuacją.

Jak korzystać z metody 4 kroków?

• Krok pierwszy, czyli sprecyzowanie i objaśnienie problemu, polega na jego przedstawieniu w zwięzły i klarowny sposób przytaczając konkretne zachowania oraz sytuacje, bez udziału gwałtownych emocji oraz przy użyciu obiektywnych argumentów i faktów, a nie własnych opinii. Pamiętajmy, że każdemu czasem zdarza się popełnić błąd, za co nie należy go szkalować.

• Krok drugi, wyrażenie emocji, które wiążą się z problemem, obejmuje opisanie uczuć związanych z zaistniałą sytuacją. Dobrze jest chwilę się zastanowić nad odczuwanymi emocjami i trafnie je nazwać, aby uniknąć przytaczania tych, które nie pojawiły się. Etap ten pozwala na akceptację własnych stanów oraz uczy umiejętności wyrażania ich. Ważną rolę odgrywa sposób komunikowania uczuć: mówmy ,,Zirytowało mnie twoje zachowanie’’, zamiast ,,Jesteś taki irytujący’’. Spróbujmy postawić się w sytuacji drugiej osoby, która nie umie czytać nam w myślach, więc wszystko, co zostanie przemilczane, będzie niedostępne dla rozmówcy, dlatego też rzetelnie poinformujmy go o naszych emocjach.

• Krok trzeci, przedstawienie konsekwencji, które wynikają z zaistnienia problemu lub wynikną, jeśli nie zostanie on rozwiązany, opiera się na określeniu nagrody lub konsekwencji. W pierwszym przypadku omawiamy pozytywne skutki rozwiązania sytuacji i korzyści, jakie z tego wynikną. W przypadku konsekwencji podajemy negatywne efekty nierozwiązanego problemu i komplikacje, które w związku z tym zaistnieją wobec nas, drugiej osoby czy osób trzecich. Ten krok silnie oddziałuje na rozmówcę, ponieważ bezpośrednio będzie go dotyczył, dlatego istotne jest, aby prawidłowo sformułować wypowiedź i zadbać, aby wszystko było w niej jasne lub pozostawić przestrzeń na dodatkowe pytania.

• Krok czwarty, opisanie swoich potrzeb i wysunięcie propozycji w celu poradzenia sobie z sytuacją, prowadzić ma do skutecznego rozwiązania. Przedstawienie oczekiwań oraz przewidywanych rezultatów ma pomóc naprawić drugiej osobie błąd, jaki popełniła czy zachowanie, jakiego się dopuściła. Aby zmiana była trwała, dobrze będzie przedstawienie tak jasno jak to możliwe swojej wizji, zachowanie cierpliwości, realizmu, gotowości do współpracy i pójścia na kompromis oraz rozpoczęcie od przedstawienia spraw mniej ważnych, a dopiero później tych istotnych.