Diagram Ishikawy

Diagram Ishikawy – funkcjonuje również pod nazwą diagramu ryby, rybiej ości, diagramu przyczyn i skutków, ponieważ w wizualnym ujęciu przypomina szkielet ryby. Wykres ten został opracowany przez profesora tokijskiego uniwersytetu Kaoru Ishikawę w 1962 roku, a jego głównym założeniem jest umożliwienie znalezienia przyczyn danych skutków i analizę problemu.

Omawianą kwestę należy umieścić po prawej stronie diagramu („głowa ryby”), a z lewej wszystkie linie idące pod kątem do linii prostej („kręgosłup ryby”). Pierwszym krokiem jest tutaj określenie skutku i podjęcie próby dotarcia do wszystkich przyczyn, które mogły go spowodować.

Etapy tworzenia diagramu:

1. Dokładna analiza problemu;

1. Dokładna analiza problemu; można tutaj posłużyć się innymi technikami kreatywnego myślenia, np. burzą mózgów. Następnie znalezione przyczyny należy podporządkować do danych kategorii przyczyn; można to zrobić wg systemu 5M+E:

• a) Man: człowiek
• b) Material: materiał
• c) Machine: maszyna
• d) Method: zastosowana metoda/technika
• e) Management: kierownictwo
• f) Environment: środowisko

Kategorie te są najczęściej stosowane przy tworzeniu diagramu, ale wg potrzeb można zastosować inne, np. wyposażenie, proces, konkurencja itp, określone w innych systemach (8P, 4S)

2. Kreślenie diagramu.

• a) Narysowanie poziomej osi, skierowanej w prawą stronę
• b) Umieszczenie problemu na końcu osi z prawej strony
• c) Narysowanie pochyłych linii oznaczających główne przyczyny, zawierające się we wcześniej zdefiniowanych kategoriach przyczyn.
• d) Narysowanie poziomych linii, łączących się z pochyłymi, oznaczających podprzyczyny.
• e) Dorysowywanie kolejnych podprzyczyn wg potrzeby.

3. Analiza diagramu

3. Analiza diagramu – na tym etapie metodą eliminacji należy wybrać najbardziej istotne przyczyny zaistniałego skutku (najczęściej 2-4) oraz sformułować wnioski, które pomogą w późniejszym rozwiązywaniu problemu.

Przykład Diagramu Ishikawy prezentujemy poniżej – Dlaczego do sklepów czasami trafia zły produkt?