Percepcja

Percepcja – dzięki percepcji odbieramy bodźce z otoczenia. W zależności od charakteru bodźców można wyróżnić percepcję wzrokową, słuchową, smakową, węchową, dotykową. Percepcja jest procesem aktywnej interpretacji danych zmysłowych z wykorzystaniem wskazówek kontekstu, nastawienia i wcześniejszej wiedzy, dzięki percepcji dochodzi do rozpoznania obiektu. Zatem percepcja obejmuje dwa procesy: wrażenie (percepcję sensoryczną) i spostrzeżenie. Istnieją teorie i koncepcje percepcyjne, którym przyjrzymy się bliżej:

Teorie strukturalne:

• Teoria asocjacjonistyczna – spostrzeżenie jest sumą wrażeń i powstaje jako ich połączenie, np. psa można zidentyfikować na podstawie szczekania, posiadania czterech łap (czasami trzech lub dwóch), sierści, zapachu itd. Brak jednego z elementów może kwalifikować obiekt do innej kategorii, np. kota, ponieważ nie szczeka tylko miauczy.
• Teoria postaciowa – przyjmuje wyższość całości nad częścią, czyli spostrzeganie całości jest szybsze i ważniejsze niż spostrzeganie części, np. gdy poznajemy jakąś osobę najpierw zauważamy całą jej twarz, nie kształt nosa; gdy próbujemy jakąś potrawę na początku czujemy smak całego dania, a dopiero później będziemy w stanie wyodrębnić poszczególne przyprawy.

Teorie identyfikacji obiektów:

• Teoria wzorców – identyfikacja obiektu przebiega na podstawie porównania obrazu percepcyjnego z umysłowym wzorem obiektu. Jeśli całość pokrywa się ze wzorcem – obiekt zostaje przypisany do wzorca, czyli zidentyfikowany.
• Teoria cech – obiekt zostaje przypisany do kategorii, jeśli najważniejsze cechy (kryterialne) pokrywają się. Teoria ta przypomina teorię wzorców, jednak teoria cech służy do identyfikacji bardziej skomplikowanych obiektów, które różnią się niewieloma cechami.

Koncepcja obliczeniowa

Proces spostrzegania polega na generowaniu serii reprezentacji spostrzeganego środowiska. Wiele prostych spostrzeżeń wiąże się w jeden obiekt, który na przykład widziany jest w 3D.

Koncepcja ekologiczna

Bodźce odbierane są bezpośrednio, udział pamięci jest znikomy w identyfikowaniu obiektów.