Spostrzeganie

Spostrzeganie – jest najbardziej podstawowym poziomem organizacji rzeczywistości, poprzez nadawanie znaczenia odbieranym bodźcom, przystosowywanie do środowiska oraz funkcjonowanie w środowisku. Proces spostrzegania opiera się więc na identyfikowaniu bodźców dochodzących do receptorów np. w skórze (receptory bólu), siatkówce (fotoreceptory), języku (receptory smaku). Bodźce powodują powstawanie wrażeń. Spostrzeganie przebiega w kierunku od rejestracji wrażeń do identyfikacji obiektu. Zatem spostrzeganie nie jest wrażeniem. Wrażenie jest odrębnym procesem zgodnie z psychologią poznawczą i należy je oddzielać od spostrzegania. Na przykład, gdyby ktoś podał nam słodką, czarną herbatę, podczas jej picia wytworzy ona wrażenia: gorąca, słodkości, brązowego koloru, które są efektem działania bodźców na receptory. W tej krótkiej chwili próby identyfikacji oddziałuje na nas wrażenie. Ale w momencie zdania sobie sprawy, że to ciemna, gorąca i słodka herbata powstaje spostrzeżenie.

Koncepcje spostrzegania

W psychologii poznawczej istnieją dwie koncepcje spostrzegania. jedna, konstruktywistyczna, zakłada, że świat zewnętrzny oddziałuje na nas poprzez różne bodźce, który postrzegamy naszym umysłem i jedynie to, co tworzy umysł, jesteśmy w stanie zobaczyć, poczuć, usłyszeć. Według drugiego podejścia, ekologicznego, spostrzegamy świat dokładnie takim, jakim jest, bez zniekształceń.

Spostrzeganie może zależeć od nastawienia i kontekstu, przykładem działania tego mechanizmu są złudzenia optyczne, np. kiedy na obrazku ze zwierzęciem widzimy ludzką twarz.