Mowa ciała

Mowa ciała – cieszy się chyba największym zainteresowaniem spośród wszystkich elementów komunikacji niewerbalnej. Część z gestów i duża część mimiki uwarunkowane są biologicznie i stanowią uniwersalny język na całym świecie. Każdy, bez względu na pochodzenie, zrozumie posłany w jego stronę uśmiech lub przestraszy się ściągniętych w gniewie brwi. To świadczy o wrodzoności pewnego obszaru komunikacji niewerbalnej.

Podobnie ma to miejsce w świecie zwierząt – kot jeży sierść na grzbiecie, aby zwiększyć swój rozmiar i odstraszyć wroga. Pies macha ogonem, aby wyrazić sympatię i zainteresowanie. W świecie ludzi zachodzi jednak ciekawe zjawisko. Pomimo istnienia uniwersalnego języka ciała, który wszędzie będzie rozpoznawalny, istnieją gesty czy określone zachowania, czytelne tylko w danych kulturach. To tak, jakby nagle spotkały się dwa gatunki zwierząt – jeden gatunek może nie odczytać komunikatu osobnika drugiego gatunku. Analogiczna sytuacja może mieć miejsce, gdy natkną się na siebie przedstawiciele różnych kultur.

Mowa ciała a kultura.

W mowie niewerbalnej niezwykle silne oddziaływanie ma dotyk. Jednak nie we wszystkich kulturach dopuszczalne będzie jego stosowanie. Nawet w społecznościach zachodnich, gdzie występuje bardziej swobodne podejście do dotyku, jest on często zarezerwowany dla najbliższych osób. To dlatego społeczeństwo wykształciło całą masę sposobów komunikowania się językiem własnego ciała. Przyjrzyjmy się choćby gestowi uniesionego kciuka. Zazwyczaj oznacza on „wszystko okej”, „dobra robota”. Jednak gwałtowne szarpnięcie nim do góry sygnalizuje, że ktoś ma się stąd wynosić i to szybko. W jeszcze innej sytuacji jest to neutralny sposób złapania autostopu. Zatem są to trzy w dużej mierze sprzeczne komunikaty. Pierwszy wyraża pozytywne emocje, drugi wręcz przeciwnie, jest ostrzeżeniem, z kolei trzeci komunikuje prośbę. Gest ten posiada więc co najmniej trzy znaczenia w naszej kulturze. Gdyby jednak użyć go w innych zakątkach świata, mogłoby okazać się, że wykonujemy obraźliwy gest, oznaczający to samo, co palec środkowy. Zatem zalecana jest świadomość znaczenia konkretnych gestów w kulturze, w której aktualnie przebywamy.

Język ciała.

Język ciała obejmuje sześć kategorii: mimika twarzy, przyjmowana postawa ciała, ton głosu, wykonywane gesty, kontakt wzrokowy, dystans zachowywany do rozmówcy. Na drodze socjalizacji i wychowania, a także dzięki uwarunkowaniom genetycznym dziecko mimowolnie uczy się powyższych elementów, które później wykorzystuje w świadomy sposób. Istnieją jednak przypadki, w których powyższe składowe nie mają zastosowania. Na przykład osoby ze spektrum autyzmu będą miały trudności w komunikowaniu się zarówno werbalnym i niewerbalnym. Podobnie osoby niepełnosprawne fizycznie lub umysłowo mogą wykazywać takie objawy. Zdarza się również, że niektóre uszkodzenia mózgu będą wywoływać trudności w zakresie komunikacji.